Γράφει ο: Θωμάς Τσιούκης
Αντιπρόεδρος Επιτροπής Ευρωπαϊκής Παιδείας Εθνικού Συμβουλίου Νεολαίας – Δικηγόρος – Πολιτικός Επιστήμων ΔΠΘ – Π.Μ.Σ. στις Ευρωπαϊκές Πολιτικές Νεολαίας, Επιχειρηματικότητας, Εκπαίδευσης και Πολιτισμού.
Στις 13 Ιουνίου 2025, το Ισραήλ εξαπέλυσε μεγάλης κλίμακας αεροπορική επιχείρηση κατά στρατιωτικών και πυρηνικών υποδομών στο Ιράν, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για προληπτικό πλήγμα απέναντι στην απειλή ενός πυρηνικά εξοπλισμένου Ιράν. Η Τεχεράνη απάντησε με κινητοποίηση των Φρουρών της Επανάστασης, εκτοξεύσεις drones και διπλωματική πίεση στον ΟΗΕ. Παράλληλα, ο διεθνής παράγοντας παρακολουθεί με ανησυχία, ενώ η ένταση μεταδίδεται ήδη σε γειτονικές περιοχές μέσω Ιράκ, Συρίας και Λιβάνου.

Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί όχι μόνο την πιο άμεση σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών εδώ και χρόνια, αλλά και μια ποιοτική μετατόπιση στον χαρακτήρα των στρατιωτικών επιλογών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αναδιατάσσοντας τα γεωπολιτικά δεδομένα.
Πιθανές Επιπτώσεις για την Ελλάδα
Η Ελλάδα, παρότι εκτός του άμεσου θεάτρου επιχειρήσεων, επηρεάζεται ουσιαστικά σε τέσσερα κρίσιμα πεδία:
• Ενεργειακή Αστάθεια: Η άνοδος των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου δημιουργεί πληθωριστικές πιέσεις, ενώ ενισχύει τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου ως εναλλακτικής ενεργειακής δίοδος προς την Ευρώπη.
• Μεταναστευτικές Ροές: Ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση του Ιράν ή των γειτονικών του περιοχών μπορεί να προκαλέσει νέες προσφυγικές πιέσεις προς τα ελληνικά σύνορα.
• Διπλωματικός Ρόλος: Η Αθήνα έχει ευκαιρία να ενισχύσει το προφίλ της ως περιφερειακός δρώντας σταθερότητας, εντός της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
• Αμυντική Προσαρμογή: Η αποσταθεροποίηση επιβάλλει επανεξέταση των εθνικών προτεραιοτήτων σε θέματα ασφάλειας, με έμφαση στην προστασία κρίσιμων υποδομών και θαλάσσιων διαδρόμων
Η ισραηλινή επίθεση δεν είναι απλώς ένα επιθετικό επεισόδιο, αποτελεί κρίσιμο στρατηγικό ορόσημο. Σηματοδοτεί τη μετατόπιση της ισραηλινής πολιτικής από τη «στρατηγική αβεβαιότητας» στη σαφή ανάληψη στρατιωτικής δράσης με στόχο την ανάσχεση του Ιράν, ανεξαρτήτως διεθνούς στήριξης. Το Τελ Αβίβ επιλέγει να δράσει μονομερώς, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στις ΗΠΑ και στην παγκόσμια κοινότητα: το πυρηνικό Ιράν συνιστά κόκκινη γραμμή.
Η επίθεση εντάσσεται σε ένα ευρύτερο φαινόμενο υποχώρησης της πολυμερούς διεθνούς τάξης, όπου τα κράτη τείνουν πλέον να ενεργούν μονομερώς, υποκαθιστώντας το διεθνές δίκαιο με την “λογική της ισχύος”. Το γεγονός αυτό ενισχύει την αστάθεια σε ένα ήδη εύφλεκτο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Η Ελλάδα καλείται να απαντήσει όχι μόνο ως κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αλλά και ως περιφερειακός δρων σε μια Μεσόγειο που μετατρέπεται σε εναλλακτικό κόμβο για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια. Στη συγκυρία αυτή, η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης –και της Ελλάδας ειδικότερα– απαιτεί προληπτική σκέψη, ενίσχυση των περιφερειακών συνεργασιών (όπως ο άξονας Ελλάδα–Κύπρος–Αίγυπτος–Ισραήλ) και διπλωματική ευελιξία.
Η πρόκληση έγκειται στο να διατηρηθεί μια σταθερή εξωτερική πολιτική με έμφαση στην αποτροπή, την ενεργειακή διαφοροποίηση και την περιφερειακή διαμεσολάβηση. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τη γεωγραφική και πολιτική της θέση για να μετατραπεί από παρατηρητής σε διαμορφωτής ισορροπιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο.