Πρόωρη αποπληρωμή χρέους: Μια σιωπηλή αλλά καθοριστική στροφή για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Ελλάδα
Η Ελλάδα προχωρά σε μία ακόμη στρατηγική κίνηση που, αν και δεν συνοδεύεται από εντυπωσιακές εξαγγελίες, έχει βαθύ και πολυεπίπεδο αντίκτυπο στην οικονομία, στις αγορές και στις επόμενες γενιές. Η πρόωρη αποπληρωμή μέρους του δημοσίου χρέους, που αφορά δάνεια της εποχής του πρώτου μνημονίου με λήξη μετά το 2031, δεν είναι απλώς μια τεχνική πράξη διαχείρισης. Είναι ένα σαφές μήνυμα αξιοπιστίας, ωριμότητας και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού.
Η κίνηση και το ιστορικό της βάθος
Το Ελληνικό Δημόσιο προχωρά στην πρόωρη αποπληρωμή περίπου 5,3 δισ. ευρώ δανείων του μηχανισμού GLF (Greek Loan Facility – Ελληνική Δανειακή Διευκόλυνση), δανείων που χορηγήθηκαν το 2010, στην αρχή της κρίσης χρέους. Τα συγκεκριμένα δάνεια ήταν από τα ακριβότερα και βαρύτερα πολιτικά και οικονομικά «αποτυπώματα» της μνημονιακής περιόδου.
Δεκαπέντε χρόνια μετά, η χώρα δεν αποπληρώνει απλώς νωρίτερα τις υποχρεώσεις της. Κλείνει έναν κύκλο αμφισβήτησης που σημάδεψε τη δεκαετία του 2010 και επανατοποθετείται ως κανονικό, αξιόπιστο μέλος της ευρωπαϊκής οικονομικής αρχιτεκτονικής.
Τα άμεσα και μεσοπρόθεσμα οφέλη
1. Ταχύτερη μείωση του δημοσίου χρέους
Για πρώτη φορά από το 2011, το ελληνικό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το 140%, με προοπτική να πέσει κάτω από το 120% έως το 2029. Με αυτούς τους ρυθμούς, η Ελλάδα εκτιμάται ότι από το 2026 δεν θα είναι πλέον η πιο χρεωμένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παραχωρώντας αυτή τη θέση στην Ιταλία.
2. Νέες αναβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας
Η πρόωρη αποπληρωμή λειτουργεί ως «πιστοποιητικό φερεγγυότητας» προς τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αναβαθμίσεις εντός του 2026, γεγονός που μειώνει ακόμη περισσότερο το κόστος δανεισμού όχι μόνο για το Δημόσιο, αλλά και για τις ελληνικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
3. Εμπιστοσύνη των αγορών και κόστος δανεισμού
Η Ελλάδα δανείζεται σήμερα με επιτόκιο δεκαετίας χαμηλότερο από χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και ακόμη και οι ΗΠΑ. Δεν πρόκειται για το χαμηλότερο επιτόκιο στην ιστορία της χώρας σε απόλυτους όρους, αλλά για μια ιστορικά πρωτόγνωρη σύγκριση: σε μια περίοδο διεθνούς αβεβαιότητας, η Ελλάδα θεωρείται λιγότερο «επικίνδυνη» από οικονομικούς γίγαντες.
4. Διατήρηση ισχυρών ταμειακών αποθεμάτων
Οι αποπληρωμές χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από το «μαξιλάρι» ρευστότητας του Δημοσίου. Ακόμη και μετά τη νέα αυτή κίνηση, τα διαθέσιμα εκτιμάται ότι θα ξεπερνούν τα 35 δισ. ευρώ το 2025, επίπεδο-ρεκόρ για τη χώρα.
Το πραγματικό οικονομικό όφελος για πολίτες και κράτος
Η πρόωρη αποπληρωμή απαλλάσσει τον κρατικό προϋπολογισμό από τόκους ύψους περίπου 1,6 δισ. ευρώ που θα καταβάλλονταν από το 2026 έως το 2041. Μαζί με προηγούμενες κινήσεις της τελευταίας τετραετίας, η Ελλάδα έχει ήδη μειώσει ετήσιες δαπάνες τόκων κατά περίπου 3,5 δισ. ευρώ.
Υπάρχει, βέβαια, μια τεχνική συζήτηση μεταξύ οικονομολόγων για το αν το όφελος πρέπει να αποτιμάται σε ονομαστικούς όρους ή σε «πραγματική παρούσα αξία». Όμως συχνά παραβλέπεται ότι η χώρα έχει ήδη πληρώσει περίπου 1,8 δισ. ευρώ σε τόκους τα προηγούμενα χρόνια επειδή τα δάνεια αυτά δεν είχαν προεξοφληθεί νωρίτερα. Με απλά λόγια: τα βάρη της κρίσης τα έχουμε ήδη επωμιστεί – τώρα απλώς περιορίζουμε τα μελλοντικά.
Γιατί αποπληρωμή χρέους και όχι παροχές;
Το ερώτημα είναι εύλογο, αλλά η απάντηση ξεκάθαρη.
Τα χρήματα αυτά δεν προέρχονται από τον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό. Προέρχονται από ειδικό λογαριασμό ταμειακών διαθεσίμων, που δημιουργήθηκε στο τέλος του τρίτου μνημονίου με αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση του χρέους. Όπως επισημαίνουν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, μεταξύ των οποίων ο European Stability Mechanism / European Financial Stability Facility, τα κεφάλαια αυτά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μισθούς, συντάξεις ή επιδόματα.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους κανόνες της Eurostat και του Συμφώνου Σταθερότητας, η αποπληρωμή χρέους θεωρείται χρηματοοικονομική συναλλαγή και δεν επιβαρύνει το έλλειμμα ή το πρωτογενές αποτέλεσμα. Αντίθετα, οι παροχές είναι δημοσιονομικές δαπάνες με μόνιμο χαρακτήρα, οι οποίες αυξάνουν το έλλειμμα και δημιουργούν μελλοντικές ανάγκες νέου δανεισμού.
Με απλά λόγια: η σύγκριση αποπληρωμής χρέους με παροχές είναι σαν να συγκρίνουμε μήλα με πορτοκάλια.
Το στρατηγικό μήνυμα προς το μέλλον
Η πρόωρη αποπληρωμή χρέους δεν στερεί πόρους από τη σημερινή κοινωνία. Αντίθετα, μειώνει τα βάρη των επόμενων γενεών και δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο για βιώσιμες πολιτικές στο μέλλον. Οι πόροι που εξοικονομούνται από τόκους είναι αυτοί που, μεσοπρόθεσμα, μπορούν να χρηματοδοτήσουν κοινωνικές παρεμβάσεις χωρίς να επαναφέρουν τον φαύλο κύκλο ελλειμμάτων και κρίσεων.
Ίσως, τελικά, αυτή η «σιωπηλή» πολιτική να είναι και η πιο ουσιαστική: λιγότερο χρέος, περισσότερη αξιοπιστία και ένα μέλλον με περισσότερες επιλογές – όχι λιγότερες.
Η πρόσφατη απόφαση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σηματοδοτεί μια ουσιαστική καμπή στο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου. Η αναθεώρηση των κριτηρίων χαρακτηρισμού μιας χώρας…
Κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις παρά την έκκληση της κυβέρνησης για διάλογο με ανοιχτούς τους δρόμους. αιτήματα Η λίστα των αιτημάτων «καθαρογράφεται» για να σταλεί αύριο στην…
«Δέκα χρόνια μετά την παραλίγο αποβολή της από την ευρωζώνη, η Ελλάδα παίρνει την εκδίκησή της: ο υπουργός Οικονομικών της, Κυριάκος Πιερρακάκης, εξελέγη την Πέμπτη…
Συνέχεια στα τηλεφωνήματα στο 100 μετά την επεισοδιακή συνεδρίαση της εξεταστικής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καταγγελίες για απειλές από τον Γιώργο Ξυλούρη έδωσε η…
«Την Δευτέρα στις 17:00 περιμένω αντιπροσωπεία αγροτών στο Μαξίμου» σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στην Κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ την οποία ξεκίνησε…
Τον Ιούλιο του 2022 ήταν με τη μητέρα του σε νοσοκομείο της Βίνιτσα που βομβαρδίστηκε – Πέρασε δύο εβδομάδες σε κώμα, 100 ημέρες στη ΜΕΘ…
