Πολλές φορές έχουμε ακούσει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης οτι οδηγούμαστε στο 3o παγκόσμιο πόλεμο, το αναφέρουν συνεχώς πολιτικοί, δημοσιογράφοι, αναλυτές κλπ.
Είναι όμως έτσι? Δυστυχώς ναι, η ανθρωπότητα πλέον βαδίζει στο μονοπάτι του πολέμου ολοταχώς . Υπήρξαν αναλυτές που προειδοποιούν για έναν πιθανό παγκόσμιο πόλεμο από τις αρχές της περασμένης δεκαετίας.
Ας δούμε όμως πως φτάσαμε μέχρι εδώ. Πρώτος λόγος για το σημερινό πολιτικό σκηνικό είναι ότι το πλανητικό σύστημα έχει γίνει πλέον πολυπολικό ,με απλά λόγια πολλές ισχυρές δυνάμεις για έναν μόνο πλανήτη.
Τα κράτη μετά τον β παγκόσμιο πόλεμο βρήκαν έναν χώρο να αναπτυχθούν και οικονομικά, πληθυσμιακά και στρατιωτικά καθώς οι μεγάλοι πόλεμοι δεν ήταν πλέον στην ατζέντα. Η Κίνα, η Ινδία το Πακιστάν, η Βραζιλία η βόρεια Κορέα η νότια Αφρική η Σαουδική Αραβία κτλ ήταν οντότητες που μέχρι πριν λίγες δεκαετίες ή ήταν αποικίες των ευρωπαϊκών δυνάμεων ή πολύ αδύναμα κράτη για να απειλήσουν συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων όπως ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ .
Με την πτώση της σοβιετικής ένωσης έμεινε ένα κενό εξουσίας που πολύ στρατηγικοί παίκτες θέλουν να το καλύψουν ,με πρώτη την Κίνα και την Ρωσία που τα τελευταία χρόνια έχουν ενωθεί με ισχυρούς δεσμούς.
Όπως και στο προηγούμενο πόλεμο έτσι και τώρα η κύρια αιτία ήταν η παγκόσμια οικονομική κρίση, εκείνη την εποχή η φτώχεια και η συνθήκη των Βερσαλλιών οδήγησαν την Γερμανία σε ακραίες συνθήκες με αποτέλεσμα ο λαός να εμπιστευτεί των Χίτλερ για να λύσει τα προβλήματα τους και να τους δώσει πίσω την χαμένη τους εθνική υπερηφάνεια.
Την σημερινή εποχή τα προβλήματα ξεπήδησαν αφενός από την οικονομική κρίση του 2008 που δημιούργησε ένα τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις χώρες που {παραγωγούς} και στις χώρες {καταναλωτές}, αλλά και από την ανικανότητα των δυτικών συμμάχων να προβλέψουν πως η Ρωσία θα ανακάμψει και θα διεκδικήσει καλύτερη θέση στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα, ενώ μαζί της θα έρθουν και νέες δυνάμεις με ισχυρή θέληση για κυριαρχία έφερε την Ευρώπη σε αυτή την κατάσταση.
Ένας από τους κύριους λόγους μιας μεγάλης σύρραξης στην Ευρώπη με την Ρωσία είναι η είσοδος στο ΝΑΤΟ, κρατών της πρώην ΕΣΣΔ όπως η βαλτικές χώρες, αλλά και της Φινλανδίας που είναι άμεση απειλή για την Ρωσία καθώς χαλάει την αρχιτεκτονική της Ασφάλεια , καθώς τα φιλανδικά σύνορα απέχουν λίγα μόνο χιλιόμετρα από την ιστορική πρωτεύουσα των Ρώσων την Αγία Πετρούπολη.
Αυτή η λογική της Νατοικης επέκτασης ξύπνησε έναν αρχέγονο αίσθημα των Ρώσων , την ανασφάλεια αν το δούμε ιστορικά η Ρωσία έχει δεχθεί αρκετές εισβολές που απείλησαν την υπάρξει της όπως της Πολωνίας , Σουηδίας, Γαλλίας αλλά και της Γερμανίας δυο φορές κατά τους παγκόσμιους πολέμους ,για αυτό είναι φυσικό η Ρωσία να αισθάνεται ανασφάλεια με τα ΝΑΤΟικα Στρατεύματα στα σύνορα της.
Από την άλλη μεριά, η Ευρώπη, που αντιμάχεται σφοδρά τη Ρωσία καθώς αισθάνεται την απειλή πολύ κοντά της, έχει αρχίσει τους μαζικούς επανεξοπλισμούς για να προλάβει μια ενδεχόμενη ρωσική επίθεση, σε περίπτωση που χειροτερέψουν τα πράγματα. Δεν είναι πλέον και πολύ σίγουροι ότι η Αμερική του Τραμπ θα τους βοηθήσει.
Έτσι, η Ευρώπη μπαίνει σε έναν φαύλο κύκλο ανασφάλειας απέναντι στον ρωσικό κίνδυνο, όπως έγινε και στον Ψυχρό Πόλεμο, μόνο που τώρα οι όροι είναι πολύ πιο σκληροί. Σε ένα άλλο μέρος της υφηλίου, στη Μέση Ανατολή, που συνεχώς ταράζεται από πολεμικές συγκρούσεις, η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική.
Ο πόλεμος Αράβων με τους Ισραηλινούς δεν αποτελεί κάτι νέο για τα παγκόσμια δεδομένα. Όμως, στις 7 Οκτωβρίου 2023, η τρομοκρατική οργάνωση που ελέγχει τη Γάζα επιτέθηκε βάναυσα εναντίον του Ισραήλ, φέρνοντας ξανά τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Ο ουσιαστικός σκοπός της επίθεσης ήταν να ακυρώσει τις συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας για την αναγνώριση του ισραηλινού κράτους (Συμφωνίες του Αβραάμ), κάτι που θα έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση τη Χαμάς, καθώς θα έχανε τη στήριξη ενός σημαντικού μουσουλμανικού κράτους.
Ο πόλεμος εξελίχθηκε με μια προσωρινή προέλαση της Χαμάς εντός του Ισραήλ και στη συνέχεια ανακόπηκε, με το Ισραήλ να θέτει σε κατάσταση πολιορκίας τη Γάζα μέχρι και σήμερα. Παράλληλα, ο πόλεμος επεκτάθηκε και στον Λίβανο, με σκοπό να καμφθούν οι άμυνες της σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ, που είναι στενός σύμμαχος του Ιράν. Το Ιράν αποτελεί και τον κύριο υπεύθυνο για την αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή, καθώς συνδέεται άμεσα με πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς στη Γάζα, οι Χούθι στην Υεμένη και η Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Το κυρίως όμως ζήτημα που θα κρίνει την ειρήνη στην περιοχή δεν είναι άλλο παρά οι ιρανοϊσραηλινές σχέσεις, που κλιμακώνονται επικίνδυνα. Το Ιράν, ως μια αναθεωρητική δύναμη με ακραία χαρακτηριστικά ισλαμικού φονταμενταλισμού, έχει δεχτεί πολλές επιθέσεις από τη Δύση, με πρώτη το 2020 τη δολοφονία του Ιρανού αρχιστρατήγου στη Βαγδάτη, Κασέμ Σουλεϊμανί, και πρόσφατα, στις 13 Ιουνίου, μια σφοδρή επίθεση από το Ισραήλ που στόχευσε το πυρηνικό του πρόγραμμα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις αλλά και ανώτατους αξιωματούχους. Μια επίθεση που εξόργισε το Ιράν και, φυσικά, δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητη, καθώς η ζημιά ήταν πολύ μεγάλη.
Οι εξελίξεις ακόμα τρέχουν στη Μέση Ανατολή και πλέον, μετά τις σφοδρές πυραυλικές επιθέσεις τόσο του Ισραήλ όσο και του Ιράν, η κατάσταση είναι στο «κόκκινο». Μένει να δούμε αν θα βρεθεί μια λύση ή αν θα προχωρήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση. Ενώ βλέπουμε πώς εξελίσσεται ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, ένα άλλο, πιο σιωπηλό μέτωπο είναι έτοιμο να εκραγεί.
Ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή θα επηρεάσει και τις σχέσεις στην Απω Ανατολή και την Ινδική Υποήπειρο. Από το Πακιστάν μέχρι το Βλαδιβοστόκ, η περιοχή βρίσκεται επίσης σε τεταμένη κατάσταση. Πρόσφατα θυμόμαστε τους οικονομικούς δασμούς που επέβαλε ο Τραμπ στην Κίνα — κάτι πολύ σοβαρό για την κινεζική οικονομία, καθώς το ΑΕΠ της εξαρτάται άμεσα από τις εξαγωγές. Οι δασμοί έφτασαν το 145%, προκαλώντας μεγάλο πονοκέφαλο στο Πεκίνο.
Παρά το γεγονός ότι η κρίση αυτή σταθεροποιήθηκε εν μέρει, τοποθετώντας τους δασμούς στο 55%, η Κίνα δεν μπορεί να αποδεχτεί αυτή την κατάσταση. Το δασμολογικό ζήτημα κάμπτει τη δυναμική της οικονομίας της, ενώ αν προσθέσουμε και τον κίνδυνο που αποτελούν για το Πεκίνο οι συμμαχίες των Ηνωμένων Πολιτειών, δημιουργείται το τέλειο πεδίο για μια μελλοντική αντιπαράθεση με τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και την Ταϊβάν. Αυτές, από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, έχουν αρχίσει να ανασυγκροτούν τις δυνάμεις τους και να κάνουν στρατηγικές συμμαχίες με γειτονικά κράτη, όπως οι Φιλιππίνες, για να αναχαιτίσουν την αναδυόμενη κινεζική επιρροή.
Ενώ αυτός ο «σιωπηρός πόλεμος» εξελίσσεται στην Απω Ανατολή, ένας πραγματικός πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη στην Ινδία. Το ινδικό κράτος δέχεται για άλλη μια φορά την επιθετικότητα του Πακιστάν στο Κασμίρ. Αυτή η σύγκρουση αποτελεί και πεδίο αντιπαράθεσης άλλων κρατών, καθώς το Πακιστάν, που είναι σύμμαχος της Κίνας, μάχεται την Ινδία, η οποία πλέον είναι πολύ κοντά στη Δύση. Η διαμάχη της με την Κίνα την απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από τους BRICS, με αποκορύφωμα την άρνησή της να συμμετάσχει στην αποδολαριοποίηση στη σύνοδο στο Καζάν.
Εδώ έρχεται και η Ελλάδα, που τα τελευταία χρόνια αναβάθμισε σημαντικά τις σχέσεις της με την Ινδία, λόγω της στενής συνεργασίας της Τουρκίας με το Πακιστάν σε πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο. Θέλοντας λοιπόν η Ινδία να μπλοκάρει αυτή τη συνεργασία, ανέπτυξε δυναμικές σχέσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, δημιουργώντας μια ικανή συμμαχία που αναμένεται να διαρκέσει καιρό, καθώς συμφέρει όλους τους εμπλεκόμενους. Έχουν κοινά συμφέροντα αλλά και κοινούς εχθρούς.
Όπως καταλαβαίνουμε, ο κόσμος πλέον έχει μοιραστεί σε στρατόπεδα, καθώς οι εξελίξεις τρέχουν σε πολλές περιοχές. Τίποτα δεν μοιάζει ικανό να σταματήσει έναν επερχόμενο πόλεμο, που όπως όλα δείχνουν θα έρθει αυτή τη φορά από την Ανατολή. Εκεί βρίσκονται πλέον οι αναδυόμενες αλλά και οι αναθεωρητικές δυνάμεις. Σκεφτόμενος αυτή την κατάσταση, αντιλαμβάνομαι πόσο τραγικά επαναλαμβάνεται η ιστορία. Ακόμα και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε πολλά στοιχεία από όσα βλέπουμε σήμερα. Δυστυχώς, τίποτα δεν φαίνεται ικανό να σταματήσει αυτή την αναδιανομή εξουσίας στον πλανήτη.
ΚΛΑΔΑΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ
Φοιτητής Πολιτικών Επιστημών – Πανεπιστημίου Κρήτης
Ν. Ρωμανός: Η κυβέρνηση πέτυχε να λύσει πολλές παθογένειες του χθες
Ν. Ρωμανός: Η κυβέρνηση πέτυχε να λύσει πολλές παθογένειες του χθες
3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o 3o
