Το λιμάνι του Πειραιά, ένα από τα πιο σημαντικά λιμάνια της Ελλάδας και πύλη για την Ευρώπη, φαίνεται πως μπαίνει στο επίκεντρο μιας ευρύτερης γεωπολιτικής αναδιαμόρφωσης, με πρωταγωνιστή τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το σχέδιο των ΗΠΑ περιλαμβάνει μέτρα και πιέσεις προς την ελληνική κυβέρνηση με στόχο τον περιορισμό της επιρροής της Κίνας, κυρίως μέσω της εταιρείας COSCO Shipping, που έχει αναλάβει μεγάλο μέρος της διαχείρισης του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ).
Τι έχει αποκαλυφθεί ΗΠΑ
- Η ελληνική κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα έχει ζητήσει από την COSCO και τον πρέσβη της Κίνας στην Αθήνα να επιταχύνουν τις επενδύσεις στον Πειραιά.
- Οι Αμερικανοί διπλωμάτες αναμένονται να ασκήσουν πίεση ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ακόμα και για αποχώρηση της COSCO από τον ΟΛΠ, ως μέρος στρατηγικού σχεδιασμού.
- Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ δεν περιορίζεται μόνο στον Πειραιά αλλά επεκτείνεται και στη Θεσσαλονίκη, καθώς και στην Αλεξανδρούπολη, η οποία σχεδιάζεται ως κρίσιμος κόμβος στον εμπορικό διάδρομο India—Middle East—Europe Corridor (IMEC).
- Παράλληλα, η ελληνική πλευρά φαίνεται να αναθεωρεί στάση: αυξημένες απαιτήσεις για την υλοποίηση των επενδύσεων της COSCO, αυστηρότερος έλεγχος των συμβατικών της υποχρεώσεων και γενικότερα συνοχής με το τοπικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Παλαιότερες και συμπληρωματικές πηγές
- Οι ΗΠΑ εξετάζουν νομοθετικά μέτρα που θα επιβάλλουν τέλη σε πλοία που ανήκουν σε στόλους με «κινεζικά» στοιχεία (πλοία κατασκευασμένα στην Κίνα ή που φέρουν κινεζική σημαία).
- Η προσπάθεια αυτή εντάσσεται σε ευρύτερη στρατηγική ανασύνταξης της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας, αλλά και περιορισμού της οικονομικής-στρατιωτικής επιρροής της Κίνας μέσω κρίσιμων διεθνών υποδομών όπως τα μεγάλα λιμάνια.
Επιπτώσεις και προκλήσεις για την Ελλάδα
- Οικονομικές επιπτώσεις: Αν η COSCO αναγκαστεί να μειώσει τη συμμετοχή της ή αποχωρήσει, υπάρχει πιθανότητα επανεξέτασης των επενδυτικών σχεδίων. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη δυναμική ανάπτυξης του Πειραιά και των συνδεδεμένων logistics.
- Γεωστρατηγική διαφοροποίηση: Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα σημείο όπου καλείται να ισορροπήσει μεταξύ διαφορετικών μεγάλων δυνάμεων — ΗΠΑ, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι επιλογές της θα έχουν συνέπειες τόσο για τις διπλωματικές σχέσεις όσο και για την ασφάλεια και την ανάπτυξη.
- Κυβερνητική πίεση και διαφάνεια: Υπάρχει αυξημένη απαίτηση για διαφάνεια και ορθολογική διαχείριση των συμβολαίων, ιδίως των παραχωρήσεων, των επενδύσεων και των υποχρεώσεων των ιδιωτών διαχειριστών. Η επιτήρηση από ευρωπαϊκές και διεθνείς θεσμικές οντότητες αναμένεται να ενισχυθεί.
Πιθανοί δρόμοι εξέλιξης
- Διαπραγματεύσεις COSCO-Κυβέρνησης: Οι δύο πλευρές μπορεί να οδηγηθούν σε συμβιβασμούς όπως ενίσχυση υποδομών με ευρωπαϊκά κονδύλια υπό αυστηρότερους όρους ή ανακατανομή των μεριδίων διαχείρισης.
- Νομοθετική δράση από τις ΗΠΑ: Αν προχωρήσουν τα μέτρα για τα τέλη σε κινεζικούς στόλους, ενδέχεται να υπάρξει επιρροή στις θαλάσσιες εμπορικές ροές που φτάνουν στην Ευρώπη μέσω του Πειραιά.
- Ευρωπαϊκή θεσμική παρέμβαση: Η ΕΕ μπορεί να εντείνει την πολιτική της για διαφάνεια, ανταγωνισμό και εθνική ασφάλεια, ειδικά σε υποδομές κρίσιμης σημασίας.
- Ριζικός ανασχεδιασμός του IMEC: Αν ο διάδρομος India-Middle East-Europe υλοποιηθεί πλήρως, θα αλλάξει στρατηγικά τον ρόλο του Πειραιά και της Ελλάδας στον διεθνή ναυτιλιακό και εμπορικό χάρτη.
Συμπέρασμα
Το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε σταυροδρόμι: η Κίνα μέσω της COSCO έχει επενδύσει σημαντικά και έχει μεγάλα συμβόλαια. Οι ΗΠΑ θέλουν να περιορίσουν αυτή την επιρροή και να διασφαλίσουν ότι υποδομές κρίσιμης σημασίας δεν λειτουργούν υπό συνθήκες που θεωρούνται στρατηγικά ευάλωτες. Η ελληνική κυβέρνηση έχει μπροστά της το δύσκολο έργο να εξισορροπήσει τις ξένες επιδιώξεις, την εθνική της κυριαρχία και την ανάγκη για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Σχετικές δηλώσεις και τοποθετήσεις της Κίνας
- Από το επίσημο site του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, υπάρχει δήλωση ότι η επένδυση της COSCO στο Πειραιά αποτελεί «πετυχημένη πρακτική» της πρωτοβουλίας Belt and Road Initiative και ότι η συνεργασία Κίνας-Ελλάδας στο Πειραιά προωθεί το εμπόριο Κίνας-ΕΕ, με κοινή ανάπτυξη και αμοιβαία οφέλη.
- Ειδικότερα: «The Piraeus Port project is mutually beneficial … served the interests of Greece and its people … China-Greece cooperation will make Piraeus the most competitive port in Europe … We stand ready to work with Greece to make Piraeus a highlight in our cooperation.»
- Σε απάντηση στις κατηγορίες των ΗΠΑ αλλά και στη “μαύρη λίστα”, η COSCO (και εμμέσως η κινεζική πλευρά) έχει απορρίψει ότι οι θυγατρικές εταιρείες της που αναφέρονται στις λίστες αυτές είναι στρατιωτικές, και ότι οι δραστηριότητές της συνεχίζονται κανονικά.
Την αντίδραση του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, προκάλεσαν οι κατηγορίες από χρήση του Twitter ότι έκανε λογοκλοπή στο νέο του βιβλίο με τίτλο «Ρώμη». Ο…
Με μία επίθεση στον δημοσιογράφο της ΕΡΤ, η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Μιλένα Αποστολάκη, απέφυγε να απαντήσει εάν τάσσεται υπέρ ή κατά των αγροτικών μπλόκων. Συγκεκριμένα, η κυρία Αποστολάκη,…
Με θερμές αναφορές στο σταθερό ενδιαφέρον της για το Κυπριακό, η Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, υποδέχθηκε την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα. Στην κατ’ ιδίαν…
Σε μια περίοδο που η χώρα αναζητά σταθερά σημεία αναφοράς ανάμεσα σε οικονομικές αναταράξεις, θεσμικές αλλαγές και μια κοινωνία που μοιάζει διαρκώς σε μετάβαση, η…
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μία ανάρτηση στα social media, τονίζοντας, μεταξύ άλλων ότι η γνώση είναι η πιο αποτελεσματική…
Με θετικό τρόπο τοποθετήθηκε απέναντι στο έργο του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Πέτρος Παππάς, σε συζήτηση που διοργάνωσε το Debate House…
